การทำน้ำตาลมะพร้าว มะพร้าวทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นการนำความรู้เกี่ยวกับมะพร้าวทับสะแก ตั้งแต่ความเป็นมาของพันธุ์มะพร้าวทับสะแก ส่วนประกอบมะพร้าวทับสะแกและการใช้ประโยชน์จากส่วนต่างๆ ของต้นมะพร้าวทับสะแกนำมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้แก่ น้ำมันมะพร้าว น้ำตาลมะพร้าว เครื่องจักสานจากมะพร้าว การสานหมวกจากใบมะพร้าว การทำโคมไฟจากะลามะพร้าวและอาหารพื้นบ้านจากมะพร้าว โดยการนำองค์ความรู้จากท้องถิ่นนำมาผลิตเป็นสินค้า เช่น การทำน้ำตาลมะพร้าว
การทำน้ำตาลมะพร้าว เป็นอาชีพหลักที่สำคัญของชาวอำเภอทับสะแก ได้ทำกันมาตั้งแต่โบราณ เนื่องจากสภาพพื้นที่ ที่ปลูกมะพร้าวเยอะมากที่สุดและมะพร้าวมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างซึ่งชาวอำเภอทับสะแกได้มีการนำมะพร้าวมาผลิตภูมิปัญญาท้องถิ่น ขั้นตอนการทำน้ำตาลมะพร้าวมีดังนี้
ก่อนที่จะเริ่มการทำน้ำตาลมะพร้าว เราจะต้องเริ่มกันตั้งแต่ขั้นตอนการคัดสรรเลือกพันธุ์มะพร้าวที่จะนำมาทำน้ำตาลมะพร้าวที่มีคุณภาพที่ดี มีขั้นตอนดังนี้
1. พันธุ์มะพร้าวตาล
การทำน้ำตาลมะพร้าว ต้องเลือกเป็นมะพร้าวที่ชาวสวนคัดเลือกพิเศษ มะพร้าวตาลจะให้น้ำตาลสดในปริมาณที่มากว่าต้นมะพร้าวทั่วไปจำนวนจั่นต่อปีมาก จั่นใหญ่เหนียวโน้มได้ง่าย พันธุ์มะพร้าวที่นิยมปลูกในจังหวัดสมุทรสงครามได้แก่ พันธุ์เท้งบ้อง พันธุ์สาริชา พันธุ์สายบัว และพันธุ์ทะเลบ้า
มีเกษตรกรทำสวนมะพร้าวเพื่อทำน้ำตาลมะพร้าวทั้ง 3 อำเภอ ปัจจุบัน ปี 2548 มีพื้นที่ทำสวนมะพร้าวตาลทั้งหมด ประมาณ 18,651 ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 1,279 กิโลกรัม/ไร่/ปี ราคาน้ำตาลปี 2548 ราคากิโลกรัมละ 15-20 บาท ซึ่งสามารถสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้จังหวัดสมุทรสงครามประมาณปีละสามร้อยกว่าล้านบาท
ขั้นตอนการทำน้ำตาลมะพร้าว
การเตรียมการ
ชาวสวนจะนำพะอง ไปพาดที่ต้นมะพร้าวตาลเพื่อใช้ขึ้นไปเก็บน้ำตาลสด เลือกจั่นที่เหมาะสมโดยการทดลองใช้มีดปาดที่ปลายจั่น แล้วใช้มือเด็ดด้านข้างของจั่น หากน้ำตาลจะเดือด ใช้โคคลอบกันน้ำตาลล้นแล้วเคี่ยวน้ำตาลต่อไปจนน้ำตาลงวด งวดได้ที่แล้วเปิดโคคลอบออก และลดไฟให้อ่อนลง จากนั้นเตรียมหมุนกระทะ เพื่อไม่ให้น้ำตาลในกระทะไหม้ และดูน้ำตาลในกระทะเดือดเป็นลักษณะขึ้นดอกหมาก จึงยกกระทะลงวางบนเสวียน หรือล้อรถยนต์เก่า เพื่อไม่ให้กระทะโคลงเคลง ใช้ไม้วีน้ำตาลจนแห้งได้เทใส่ภาชนะ หรือหยอดใส่พิมพ์จนน้ำตาลเย็น จึงเก็บใส่หีบห่อเพื่อจำหน่ายต่อไป น้ำตาลสด 7 ปี๊บ จะเคี่ยวน้ำตาลได้ 1 ปี๊บ (30 ก.ก.)
